Cukrzyca dotyka już co 11. Polaka. Zgodnie z danymi statystycznymi, w 2018 aż 2,9 mln Polaków miało zdiagnozowaną tę chorobę. To statystki dotyczące tylko osób, którym postawiono tę diagnozę, nie obejmują osób, które są w trakcie diagnostyki lub jeszcze przed nią, nie wiedząc, że dotyka ich to schorzenie. Tymczasem, regularne badania krwi pomogą w odpowiednim momencie wyłapać wszelkie nieprawidłowości dotyczące poziomu glukozy we krwi. Nie powinniśmy ich więc odkładać na bliżej nieokreśloną przyszłość, bo wczesna diagnoza może uratować życie!
Jako cukrzycę, określamy grupę chorób metabolicznych, które charakteryzują się podwyższonym poziomem glukozy we krwi, czyli hiperglikemią. Zgodnie z nomenklaturą WHO, Światowej Organizacji Zdrowia, możemy wyróżnić cztery typy cukrzycy:
Cukrzyca typu 2 to współczesna choroba cywilizacyjna, mocno związana z niezdrowym stylem życia. Czynnikiem ryzyka zachowania na cukrzycę typu 2 jest otyłość, niska aktywność fizyczna, dieta bogata w wysoko przetworzoną żywność i cukry proste.
Leczenie wymaga nie tylko przyjmowania leków, ale także - rewolucyjnych zmian w diecie i podejściu do aktywności fizycznej. Wszystko po to, by obniżyć ryzyko, z jakim wiąże się cukrzyca typu 2.
Do niedawna była nazywana insulinoniezależna - insulinę przyjmowali bowiem przede wszystkim pacjenci chorujący na cukrzycę typu 1. Tymczasem, w przypadku cukrzycy typu 2, konieczność przyjmowania insuliny pojawia się po kilkunastu latach, na dalszych etapach terapii.
Cukrzyca jako choroba może prowadzić do wielu groźnych konsekwencji dla chorujących na nią osób. Może być przyczyną lub czynnikiem ryzyka dla wielu groźnych dla zdrowia i życia chorób, takich, jak:
Jak podaje portal Ministerstwa Zdrowia, Pacjent.gov.pl, w 2018 roku, co trzeci pacjent, któremu udzielono pomocy z powodu choroby niedokrwiennej serca lub udaru, miał cukrzycę.
Pokazuje to, jak groźna jest to choroba, której w żaden sposób nie można lekceważyć.
Chociaż cukrzyca to choroba, która może prowadzić do poważnych konsekwencji, można z nią żyć - pod warunkiem przestrzegania zaleceń lekarskich, przyjmowania przepisanych leków, a przede wszystkim - wdrożenia wszystkich zleceń związanych ze zdrowym stylem życia.
Podstawą jest odpowiednia dieta, czyli sięganie po produkty spożywcze o niskim indeksie glikemicznym (IG). Wskaźnik ten określa wzrost poziomu cukru we krwi 2h po zjedzeniu 50g przyswajalnych węglowodanów. Komponując dietę cukrzycową, jest to kluczowy element, który należy wziąć pod uwagę. Wszystko po to, by dostarczyć organizmowi najważniejszych składników odżywczych, unikając jednak składników o wysokim indeksie glikemicznym.
Układając jadłospis dla diabetyka, dobrze skonsultować się ze specjalistą. Są oczywiście dostępne gotowe propozycje przykładowych menu dziennych czy tygodniowych, dietetyk specjalizujący się w pracy z pacjentami z cukrzycą, będzie potrafił odpowiedzieć na znacznie więcej pytań i dobrać nieoczywiste rozwiązania smakowe, odpowiadające osobistym preferencjom pacjenta.
W których produktach szukać niskiego indeksu glikemicznego? Główna zasada jest taka, że produkty wysoko przetworzone mają wysoki indeks glikemiczny, te zaś, które możemy zjeść na surowo - niższy.
Na indeks glikemiczny wpływa także obróbka termiczna, jak na przykład gotowanie czy smażenie, a także - stopień rozdrobnienia produktu. Może wydać się zaskakujące, ale znaczenie ma też tempo spożywania potrawy - dlatego osoby mierzące się z cukrzycą, powinny spożywać posiłki bez pośpiechu, dokładnie przeżuwając poszczególne kęsy.
Podstawą jadłospisu dla osób chorych na cukrzycę powinny być produkty o niskim IG ( < 55). Możemy do nich zaliczyć na przykład:
Oprócz odpowiedniej diety, osoby chorujące na cukrzycę powinny zadbać o właściwą porcję ruchu. Dobrym rozwiązaniem będą regularne spacery, rezygnacja z jazdy samochodem na rzecz innych sposobów poruszania się, które dostarczają więcej ruchu. Może być to jazda komunikacją miejską i wysiadanie o jeden przystanek przed miejscem docelowym lub jazda rowerem, zwłaszcza na nieodległych dystansach. Wszystko zależy od osobistych możliwości, ważne jest jednak wprowadzenie jakichkolwiek zmian do mało aktywnego trybu życia!
Najbezpieczniejszym napojem, po który bez obaw mogą sięgać osoby chorujące na cukrzycę, jest woda. Dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu jest wskazaniem profilaktyki zdrowotnej, obowiązującym także diabetyków. Warto dostarczać organizmowi 2,5-3 litrów wody dziennie, w zależności od płci, wieku, pory roku czy wykonywanej aktywności. Sięgając po wodę butelkowaną, kupowaną w sklepach, warto zwrócić uwagę, czy nie jest to woda smakową - te są bowiem często dosładzane przez producentów.
Woda nie jest jednak jedynym napojem, po który mogą sięgać diabetycy. Równie mocno polecana jest zielona herbata. Może być pita na ciepło, zaś w lecie - świetnie sprawdzi się jako domowe ice tea: wystarczy dorzucić kostki lodu!
Na liście dozwolonych opcji jest też czarna herbata i czarna kawa - warto jednak trzymać się rozsądnych dawek. Zdecydowanie odradzane są za to kawy bogate w mleczną piankę, jak cappuccino czy latte macchiato.
Generalnie, osoby chorujące na cukrzycę, powinny unikać soków owocowych. Mogą sięgać po soki owocowo-warzywne, z przewagą warzyw, przygotowane w domowych warunkach. Wtedy bowiem mamy pewność co do składu napoju - nie ma ryzyka, że zostaną dodatne dodatkowe substancje słodzące, których nie dopatrzymy się w pośpiechu na etykiecie.
Najlepszym rozwiązaniem dla diabetyków, jest przygotowywanie w domowym zaciszu własnych soków warzywnych! Wbrew pozorom, jest naprawdę sporo połączeń smakowych, które wprowadzą do codziennej diety dużo urozmaicenia!
W przygotowaniu domowych soków z warzyw dobrze sprawdzi się wyciskarka wolnoobrotowa. To sprzęt, z pomocą którego przygotujemy sok także z warzyw liściastych, co jest trudne w przypadku innego rodzaju urządzeń AGD. Dlatego zmagając się z cukrzycą i chcąc zadbać o urozmaicenie diety, dobrze jest zainwestować w wyciskarkę do soków!
Aby przygotować koktajle na bazie połączeń smakowych warzyw, przyda nam się też blender kielichowy. Dobrze wymiesza dodane owoce, tworząc unikatowe połączenie smakowe.